Asik Ali Sultan
 

ÂŞIK ALİ SULTAN

Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA
Nüfusta doğum tarihi olarak 1941 yazılmış olmakla beraber ana doğum tarihi 1947’dir.
Yıldızeli ilçesinin Yusufoğlun köyündendir. Muharrem ve Fatma’nın oğludur. Altı kardeşin
(Zeynel, Keziban, Ruşen, Hüseyin, Ali, İsmail) beşincisidir. İlkokulu köyünde okumuş, ortaokul
tahsili için Sivas’a gelmiş, önce Selçuk Ortaokulunda, sonra Atatürk Ortaokulunda okumuş, bu
okulda öğrenciyken ikinci sınıftan ayrılmıştır. Askerlik hizmetini Manisa’da piyade eri olarak
yapmış, uzun müddet Orduevinde sahneye çıkmıştır. 1967 yılında Turhal’ın bir Çerkez köyü
olan Çay köyünden Satı’yı kaçırmıştır. Bunun üzerine her ikisi de 5 ay 29 gün hapis yatmıştır.
Ali’nin Satı’dan iki çocuğu (Mesut, Canan) olmuştur. Bir ara işçi olarak Devlet Demiryollarına
girmiş birkaç yıl çalıştıktan sonra ayrılmıştır. 1986’da yurtdışına gitmiş, on bir sene Viyana’da
kalmış, konserler vermiştir. Ayrıca Almanya’da da Neşet Ertaş’la birlikte sanatını icra etmiştir.
Halen İstanbul’da yaşamaktadır.
Daha çocuk yaşlarda saza heves duyan Ali Sultan, ilkokuldayken gizli gizli abisi Hüseyin’in
sazını çalmaya başlamış, bu dönemde Hamit Şeker’den etkilenmiştir. Sahneye ilk olarak Selçuk
Ortaokulunda öğrenci iken çıkmıştır. Müzik öğretmeni Nezahat Arseven’in teşvikiyle okullar
arası müzik yarışmasına katılmış, Zaralı Halil’in de bulunduğu jüri karşısında üç türkü söyleyip
birincilik ödülü almıştır. Ödül olarak bir yıllık okul masrafları karşılanmıştır.
Ali Sultan, bilhassa Âşık Veysel’in etkisinde kalmıştır. Veysel ve Ali İzzet Özkan’la 3-4 yıl
birlikte Anadolu’yu dolaşıp konserler vermiştir. Ortaokul öğrencisiyken Sivas Halk Eğitim
Merkezinde Mehmet tek’ten ve Amasyalı Yusuf Bey’den dersler almıştır. 30 Ekim 1964’te
Garnizon Komutanı Fuat Doğu Paşa’nın düzenlediği II. Sivas Âşıklar Bayramına katılmıştır. İlk
plağını 1967 yılında Net-fon Plak’ta doldurmuştur. Toplam plak sayısı 50’den fazladır. İlk
kasetini de 1974’te Almanya’da doldurmuştur. Şu sıralar 54. kasetini çıkartma hazırlığındadır.
Pek çok festivale ve âşık programlarına katılmıştır. TRT Arşivine 40’tan fazla türkü
kazandırmıştır. Bunların içinde kendi türkülerinin yanında derlediği türküler de vardır.
Şiirlerinde Sultan mahlasını kullanan âşığın tek bir karşılaması vardır ve o da Divriği’de Şeref
Taşlıova iledir. Bazı şiirlerinde mahlas kullanmamıştır. Hemen hemen bütün şiirlerini sazı ile
terennüm etmiştir.

Ali Sultan’dan Hatıralar:

Veysel Baba, Sivas’taydı, PTT karşısındaki otelde kalıyordu. Bana dedi ki:

-Ali oğlum eşini getir de bir göreyim.

Eve geldim hanım, dedim. Veysel baba seni görmek istiyor.

Eşim Satı’yı, Turhal’ın Çerkes köyü olan Çay köyünden kaçırmıştım. Bana dedi ki:

-Beni nasıl görsün Ali, onun gözleri kör.

-Vallahi bilmem, öyle dedi.

Neyse, hanımı götürdüm. Veysel Baba’nın elini öptü. Veysel Baba Satı’ya dedi ki:

-Kızım! Başka adam bulamadın mı, bu Kızılbaş’a kaçtın?

-Birbirimizi sevdik…

Böyle deyince Veysel Baba şunları söyledi.

Kızım! Hepimizin babası anası Adem’le Havva. Aslımız bir. Nedir, Kızılbaşlık Sünnilik?

İyi etmişsiniz. Allah ağzınızın tadını bozmasın. Kimsenin lafına kulak asmayın. Hep birbirinizi

sevin, birliğiniz dirliğiniz daim olsun.
x x x
Konya âşıklar Bayramındaydık. 1967’deki (28-30 Ekim) II. Konya Âşıklar Bayramına
gitmiştik. Kaldığımız yer otelin üst katındaydı. Veysel Baba’ya;
-Sırtıma bin seni yukarıya çıkarayım, dedim.

O kabul etmedi. Israr ettim. Sonunda benim dediğim oldu. Veysel Baba’yı sırtıma aldım,

yukarıya çıkarmaya başladım. Ali İzzet Özkan, bizi gördü.

-Ne o Veysel! Ali’nin sırtına binmişsin, dedi.

Veysel Baba’nın cevabı çok anlamlıydı:

-Ben onun sırtına binmedim, o beni gönlünde taşıyor.
x x x
Ali Sultan anlatıyor:

II. Sivas Âşıklar bayramındaydık. Ben, Veysel Baba’nın sazı akort ediyordum ve Veysel
Baba yanımızda yoktu. Halk Eğitim Merkezi Müdürü Hazım Zeyrek;

-Ali! Sazın bir telinin akordunu bozuk yap, dedi.

Ben üst tellerden birinin akordunu tam yapmadım. Veysel baba geldi. Sazı istedi. Sazı
getirdim. Yemin olsun, daha sapından tutar tutmaz, mızrap dahi vurmadan,

-Ali bunun akordu yok dedi, sazı tekrar bana verdi.

Ali Sultan’ın Şiirlerinden Örnekler:




Kal Dedi Bana



O yarin yoluna uğradı yolum

“Dur hele sevdiğim kal” dedi bana

El ele tutup da gidek buradan

“Yapamam sevdiğim zor” dedi bana



Bahar gelsin sular aksın çağlasın

Kızlar çıksın yaylasına yaylasın

Güzeller kol kola türkü söylesin

“Sen gitme sevdiğim dur” dedi bana



Aldım elime de çaldım sazımı

Kaybettim yaylada emlik kuzumu

Âşık sultan der ki bitir sözünü

“Sultan’ım sazını çal” dedi bana










Taze Karlar Yağmış



Taze karlar yağmış karın üstüne

Bülbül figan eder gülün üstüne

Dediler nazlı yarin eller almış

Daha iflah olmak bunun üstüne



Ekine gidiyor elinde orak

Ekini kurumuş tarlası ırak

Yarimi görünce alıyor merak

Ben yari görmedim bunun üstüne



Yine güz geldi de hava soğudu

Benim nazlı yarda ahdim çoğudu

Ondan gayrı sevdiceğim yoğudu

Başka yar sevmedim onun üstüne






Ah Bu Zaman



Beni dertten derde koydu

Ah bu zaman kötü zaman

Dünya zalimlere kaldı

Ah bu zaman kötü zaman



Bacamda duman tütmedi

Bağımda bülbül ötmedi

Dertler çoğaldı bitmedi

Ah bu zaman kötü zaman



Yaraları sarmayacak

Çaresini bulmayacak

Hiç mi bize gülmeyecek

Ah bu zaman kötü zaman



Tüyü bitmedik yatimi

Kemirdi yedi etimi

Sultan bilmez kıymatini

Ah bu zaman kötü zaman






Böyle Kalsın



Bu yaptığın senin için kâr ise

Biraz düşün sende vicdan var ise

Yapacağın yaptığından zor ise

İnsanı elleme sır böyle kalsın



Sarsılınca insanoğlu sendeler

Gelen vurur giden vurur çendeler**

Yalan dünya neler gördüm ben neler

Bir de sen üstüne vur böyle kalsın



Çileliyim derdi gamı çekerim

Gözlerimi bir yumar bir dökerim

Derde gücüm yetmez boyun bükerim

Elleme yükümü sar böyle kalsın



Bu garip Sultan’ım kadere dargın

Kaçtı bu gönlümün neşesi yorgun

Gün oldu azgınım gün oldu durgun

Bilmezler derdimi sor böyle kalsın






Helkiler Kolunda



Helkiler*** kolunda suya gidiyor

Elleri kınalı bir güzel gelin

Senin derdin beni deli ediyor

Gözleri sürmeli bir güzel gelin



Basma fistan giymiş önü düğmeli

Yürümesi sallanması cilveli

İnanırım her halinden bilmeli

Senin yaprakların her güzel gelin



Bu bir peri midir bu kimin nesi

Gülhanda şakıyan bülbülün sesi

Sarayda kurulmuş bir han sofrası

Göğsünde tabaklar var güzel gelin






Nerdesin



Ağaçlar bar**** verdi çiçekler açtı

Kalmadı gönlümün neşesi kaçtı

Kırk-elli yılım da gün gibi geçti

Arıyorum seni gençlik nerdesin



Hayat defterinde kaldı yazımız

Ah ile vah ile yandı özümüz

Ne tadımız kaldı ne de tuzumuz

Arıyorum seni gençlik nerdesin



Derdim dağlar gibi gayet yücedir

Gönül bir pencere ömür bacadır

Hayat benim için bir bilmecedir

Arıyorum seni gençlik nerdesin



Resmime bakıp da sorma yaşımı

Kar gibi bembeyaz ettin saçımı

Âşık sultan erken gördüm düşümü

Arıyorum seni gençlik nerdesin








Gelin Kızlar Siz de Yeyin



İşte bizim madımak bu

Gelin kızlar siz de yeyin

Bu da bizim dal turşusu

Gelin kızlar siz de yeyin



Taşlarda ötüyor keklik

Herkes topluyor efelik

Sütten yapılır çökelik

Gelin kızlar siz de yeyin



Her çiçeğe konar arı

Yapıyorlyar onlar balı

Pilavımız tereyağlı

Gelin kızlar siz de yeyin



Tarlalarda biter yemlik

Dağlarda kokuyor kekik

Kuzular tam oldu etlik

Gelin kızlar siz de yeyin



Sultan soğuk akar sular

Bir de bizim keşimiz var

Kazanlarda bulgur kaynar

Gelin kızlar siz de yeyin






Dağlar



Dizim tutup kalkamadım yerimden

Yavrumu siz bana verin oy dağlar

Yavrum küçük kurda kuşa yem olur

Yavrumu siz bana verin oy dağlar



Yüksek yüksek kayaları geçemez

Dostu ile düşmanını beçemez

Kuşlar gibi kanatlanıp uçamaz

Yavrumu siz bana verin oy dağlar



Tipi olur boran olur kış olur

Aman dağlar bu dert bana baş olur

Dağda gezmek o yavruma güç olur

Yavrumu siz bana verin oy dağlar