1 Haziran
Olaylar
- 193 - Roma İmparatoru, Didius Julianus suikast sonucu öldürüldü.
- 987 - Hugh Capet, Fransa Kralı seçildi.
- 1453 - Ayasofya'da ilk Cuma namazı, Akşemseddin tarafından kıldırıldı.
- 1792 - Kentucky, ABD'nin 15. eyaleti oldu.
- 1796 - Tennessee, ABD'nin 16. eyaleti oldu.
- 1831 - James Clark Ross, Kuzey Kutbunu keşfetti.
- 1855 - Amerikalı maceraperest ve paralı asker William Walker, Nikaragua'yı ele geçirdi.
- 1869 - Thomas Edison, elektrikli oy verme makinesinin patentini aldı.
- 1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)
- 1920 - Adolfo de la Huerta, Meksika Devlet Başkanı oldu.
- 1920 - Milli Aşireti Ayaklanması: Milli Aşireti, Fransızlarla iş birliği yaparak, Urfa'da ayaklanma başlattı.
- 1921 - Dr. Şefik Hüsnü Deymer önderliğinde Osmanlı'nın ilk sosyalist mecmuası Aydınlık yayın hayatına başladı.
- 1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.
- 1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı. Köprü 1845'te açıldığında geçiş tarifesi; yayalar için 5 para, hamallar için 10 para, yüklü arabalar için 5 kuruş, yüklü beygirler için 40 para, koyunlar için 3 para olarak belirlenmişti.
- 1930 - Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi.
- 1931 - Bursa-Mudanya Demiryolu devlet tarafından satın alındı. 42 kilometre uzunluğundaki hat işletmeye 1892 yılında açılmıştı.
- 1938 - Atatürk, hekimlerin tavsiyesine uyarak İstanbul Boğazı’nda demirleyen Savarona yatında kalmaya başladı.
- 1943 - İstanbul Radyosu, Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı.
- 1949 - Sümerbank bünyesinde Nazilli Basma Sanayi Müessesesi kuruldu.
- 1952 - Berlin ikiye bölündü.
- 1958 - Fransa'da General Charles de Gaulle Başbakan oldu.
- 1959 - Nikaragua devriminin başlangıcı.
- 1963 - Bursaspor Futbol Kulubü kuruldu.
- 1967 - Bütün zamanların en iyi albümü kabul edilen The Beatles grubunun Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band adlı Rock albümleri piyasaya sürüldü.
- 1973 - Yunanistan Hükümeti monarşiyi kaldırarak cumhuriyeti ilan etti.
- 1974 - Nefes borusuna yabancı cisim kaçan hastaları boğulmaktan kurtaracak "Heimlich manevrası"nın nasıl yapılacağı ilk defa Emergency Medicine (Acil Tıp) dergisinde yayımlandı.
- 1975 - Dünya Bankası, Türkiye'yi 'Moratoryum' durumundaki ülkeler arasında saydığını ve borçlarını ödeyemez hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye daha önce 1959 ve 1965 yıllarında da 'borç ödeyemez ülke' olarak ilan edilmişti.
- 1979 - Rodezya'da 90 yıl sonra ilk kez siyahların çoğunlukta olduğu bir hükümet göreve geldi.
- 1979 - Tercüman gazetesi yazarlarından Nazlı Ilıcak 9 ay, Rauf Tamer 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
- 1980 - CNN yayın hayatına başladı.
- 1981 - Adalet Ağaoğlu'nun romanı “Fikrimin İnce Gülü” toplatıldı.
- 1985 - Alan García, Peru Devlet Başkanı oldu.
- 1987 - Tiyatro sanatçısı Ali Taygun, Danimarka’da “Özgürlük Ödülü” aldı. Sanatçı, Barış Derneği sanıklarındandı.
- 1990 - George H. W. Bush ve Mikhail Gorbachev, kimyasal silah üretimine son veren bir antlaşma imzaladılar.
- 1990 - Pamukbank'ın 'Bank-24' adıyla uygulamaya soktuğu 24 saat kesintisiz bankacılık hizmetleri veren bilgisayarlı para-çekme-yatırma sistemi devreye girdi. Pamukbank'ta hesabı olan herkese istenirse anında Bank 24 kartı verileceği açıklandı.
- 1994 - Petrol-İş Sendikası eski Genel Başkanı Münir Ceylan, Saray Cezaevi'ne girdi. Ceylan, Yeni Ülke gazetesinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle 20 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
- 1997 - Hugo Banzer Suárez, Bolivya'da Devlet Başkanlığı seçimlerini kazandı.
- 2000 - İşsizlik Sigortası yürürlüğe girdi. İşsizlik Sigortası'nın çalışma hayatına girmesiyle, Zorunlu Tasarruf uygulaması da sona erdi.
- 2001 - Bir Hamas intihar bombacısı, Tel Aviv'deki bir diskoda 21 kişinin ölümüne yol açtı.
- 2003 - Dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olan Çin'deki "Üç Boğaz Barajı"nda su tutulmasına başlandı.
- 2004 - Ankara-İstanbul arasında hizmet verecek olan hızlandırılmış trenin tanıtım seferinde Yahya Kemal Beyatlı Ekspresi, Ankara Garı'ndan İstanbul'a uğurlandı. Polatlı-Eskişehir arasında ilk kez 155 kilometreyi görerek Türkiye demir yollarının hız rekorunu kıran tren, Ankara-İstanbul arasını 4 saat 56 dakikada katetti.
- 2013 - Gezi Direnişi sürecinde Ethem Sarısülük, Polis tarafından başından vurularak ağır yaralandı. Sarısülük, 14 Haziran 2013'te vefat etti.
Doğumlar
- 1633 - Geminiano Montanari, İtalyan gök bilimci (ö. 1687)
- 1780 - Carl von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (ö. 1831)
- 1796 - Sadi Carnot, Fransız matematikçi (ö. 1832)
- 1815 - Otto, Yunanistan'ın ilk Kralı (ö. 1867)
- 1850 - Şemseddin Sami, Türk dil bilimci ve roman yazarı (ö. 1904)
- 1869 - Ernest Fox Nichols, Amerikalı eğitimci ve fizikçi (ö. 1924)
- 1888 - Vera Muhina, Sovyet heykeltıraş (ö. 1953)
- 1907 - Frank Whittle, İngiliz Ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (ö. 1996)
- 1909 - Reşat Enis Aygen, Türk yazar (ö. 1984)
- 1925 - İdris Küçükömer, Türk iktisatçı ve düşünür (ö. 1987)
- 1926 - Andy Griffith, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2012)
- 1926 - Marilyn Monroe, Amerikalı sinema oyucusu (ö. 1962)
- 1927 - Moyra Caldecott, İngiliz yazar
- 1937 - Morgan Freeman, Amerikalı sinema oyuncusu
- 1942 - Tom Mankiewicz, Amerikalı film senaristi ve yönetmen (ö. 2010)
- 1947 - Jonathan Pryce, Galli tiyatro ve sinema oyuncusu
- 1947 - Ron Dennis, İngiliz iş adamı ve McLaren Mercedes F1 Takımı patronu
- 1952 - Ali Müfit Gürtuna, Türk avukat ve siyasetçi
- 1952 - Şenol Güneş, Türk futbolcu ve teknik direktör
- 1953 - Şi Cinping, Çinli siyasetçi ve Çin Devlet Başkanı
- 1955 - Chiyonofuji Mitsugu, Japon sumo güreşçisi (ö. 2016)
- 1956 - Abdullah Çatlı, Türk derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu (Bedrettin Cömert suikastı faili ve 7 TİP'li öğrencinin öldürüldüğü Bahçelievler Katliamı'nın planlayıcısı) (ö. 1996)
- 1956 - İdris Naim Şahin, Türk siyasetçi
- 1959 - Alan Wilder, İngiliz müzisyen
- 1971 - Ghil'ad Zuckermann, Avustralyalı-İsrailli dil bilimci
- 1973 - Heidi Klum, Alman manken
- 1974 - Alanis Morissette, Kanadalı müzisyen ve Grammy Ödülü sahibi
- 1980 - Agasi Ağagüloğlu, Türk ve Azeri boksör
- 1980 - Oliver James, Amerikalı oyuncu
- 1982 - Justine Henin, Belçikalı tenisçi
- 1988 - Selin Şekerci, Türk oyuncu
Ölümler
- 193 - Didius Julianus, Roma İmparatoru (suikast sonucu) (d. 133)
- 1841 - Nicolas Appert, Fransız mucit (d. 1749)
- 1868 - James Buchanan, ABD'nin 15. Başkanı (d. 1791)
- 1876 - Hristo Botev, Bulgar şair ve Osmanlı egemenliğine karşı Bulgar ulusal ayaklanmasının kahramanlarından (d. 1849)
- 1943 - Leslie Howard, İngiliz aktör (d. 1893)
- 1952 - John Dewey, Amerikalı eğitimci (d. 1859)
- 1960 - Paula Hitler, Adolf Hitler'in kız kardeşi (d. 1896)
- 1968 - Helen Keller, Amerikalı pedagog (d. 1880)
- 1971 - Hüseyin Cevahir, Türk sosyalist militan (d. 1947)
- 1980 - Ali Sipahi, Türk rallici (d. 1932)
- 1987 - Raşit Kerami, Lübnan Başbakanı (helikopterinde bomba patlaması sonucu) (d. 1921)
- 2000 - Walter Matthau, Amerikalı oyuncu ve Oscar ödülü sahibi (d. 1920)
- 2008 - Yves Saint Laurent, Fransız moda tasarımcısı (d. 1936)
- 2017 - Tankred Dorst, Alman oyun yazarı, öykücü ve çevirmen (d. 1925)
Tatiller ve Özel Günler
- 1925 - Bugün bazı ülkelerde 1925 yılından bu yana Dünya Çocuk Günü olarak kutlanmaktadır.
- Dünya Fenilketonüri Günü
|
