Aralık, Gregoryen takvime göre yılın 12. ve son ayı olup 31 gün çeker.

Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Arapçada "ocak" anlamına gelen "kânûn كانون" sözcüğünden Kânûn-i Evvel, Kanunuevvel, Kanunievvel, Kânunuevvel olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İlk Kânun, İlkkânun olarak kullanıldı; 10 Ocak 1945'te kabul edilip 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı aralık yapıldı.


Aralık adının İngilizce karşılığı olan 'December', Latince 10 anlamına gelen "decem"den gelir. Aylara bölünmemiş kış mevsimi, ocak ve şubat arasında bölünene kadar eski Roma takviminde aralık ayı 10. ay idi.

Olaylar

• 1402 - Timur, Rodos şövalyelerinin 57 yıldır hüküm sürdüğü İzmir'i kuşattı.
• 1640 - Portekiz, İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1906 - Dünyanın ilk sinema salonu, Paris'te açıldı.
• 1913 - Ford Motor Company, ilk hareketli montaj hattını başlattı.
• 1918 - Yugoslavya Krallığı ilan edildi.
• 1925 - Locarno Antlaşması, Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, Polonya, Belçika ve Çekoslovakya arasında İsviçre'nin Locarno şehrindeki konferansın ardından Londra'da imzalandı.
• 1928 - Yeni Türk harflerinin kullanımı yürürlüğe girdi. Gazeteler, mecmualar, levha, tabela ve ilanlar yeni harflerle basılmaya başladı.
• 1928 - II. İktisat Şûrası toplandı.
• 1928 - Vakit gazetesinin, 30 Kasım'da başlattığı "Mutlu Çiftler Müsabakası" ilgiyle karşılandı.
• 1928 - Osmanlı borçlarının tasfiyesine ilişkin anlaşma, TBMM'de onaylandı.
• 1931 - İlk sesli Türk filmi, "İstanbul Sokaklarında" gösterildi.
• 1935 - Türk kadınının siyasal haklarını kazanması.
• 1940 - II. Dünya Savaşı dolayısıyla Türkiye'de geceleri karartma uygulaması başladı.
• 1943 - Roosevelt, Churchill ve Stalin'in katıldığı Tahran Konferansı sona erdi.

• 1945 - Kore Merkezi Tarih Müzesi'nin inşası tamamlandi.
• 1950 - Türk Tugayı, Kore'de Kunu-ri Muharebesi'ni kazandı.
• 1954 - Adıyaman ve Sakarya il oldu.
• 1954 - Gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın cezaevine girdi.
• 1955 - Montgomery, Alabama'da (ABD) Rosa Parks adındaki zenci kadın, otobüste yerini beyaz adama vermediği için tutuklandı.
• 1964 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık kurulmasını öngören, 12 Eylül 1963'te imzalanan Ankara Antlaşması yürürlüğe girdi.
• 1965 - Ereğli'de grizu patlamasında 9 işçi öldü.
• 1973 - Papua Yeni Gine, Avustralya'dan özerklik elde etti. 16 Eylül 1975'te bağımsızlığını ilan etti.
• 1980 - Turgut Özal, Başbakanlık Müsteşarlığına atandı.
• 1980 - Sanat dergisi Gösteri yayımlanmaya başladı.
• 1981 - Yugoslavya Hava Yollarına ait DC-9 tipi bir yolcu uçağı Korsika'da düştü: 178 kişi öldü.
• 1986 - Yazar Demir Özlü, hakkında açılan davaya katılmaması gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarıldı.
• 1987 - Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya AIDS Günü'nü ilk kez duyurdu.
• 1989 - Doğu Almanya Parlamentosu, komünist partiyi iptal etti.
• 1990 - Manş Tüneli'nin Birleşik Krallık ve Fransa'dan başlayan bölümleri deniz dibinin 40 m altında buluştu.
• 1991 - Nursultan Nazarbayev, oyların %98,7’sini alarak Kazakistan’ın halk tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı oldu.
• 1999 - Burj Al Arab (321 metre yükseklikle dünyanın en yüksek oteli) hizmete açıldı.
• 2000 - Şili'nin eski diktatörü Augusto Pinochet'nin, iktidarı dönemindeki cinayet ve insan kaçırma suçlarından dolayı tutuklanmasına karar verildi.
• 2002 - Solcu gerillalara karşı savaşan Kolombiya'daki en büyük sağcı paramiliter grup, tek taraflı ateşkes ilan etti.
• 2007 - TBMM, Türk Ordusu'na Kuzey Irak'a sınır ötesi operasyon izni verdi.
• 2004 - Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı.
• 2008 - Lucas Arts tarafından yapılan Star Wars oyunu için Stargate: Empire at War isminde bir mod çıkmıştır.
• 2011 - Kırgızistan'da Almazbek Atambayev, Cumhurbaşkanı seçildi.

Doğumlar

• 1761 - Marie Tussaud, Londra'da, balmumundan figürlerin yer aldığı Madame Tussaud Müzesi'nin Fransız asıllı kurucusu (ö. 1850)
• 1792 - Nikolay İvanoviç Lobaçevski, Rus matematikçi (ö. 1856)
• 1920 - Pierre Poujade, Fransız politikacı (ö. 2003)
• 1923 - Maurice de Bevere, Belçikalı çizer (çizgi roman Red Kit'in yaratıcısı) (ö. 2001)
• 1935 - Woody Allen, Amerikalı aktör, yazar ve yönetmen
• 1940 - Richard Pryor, Amerikalı sinema oyuncusu, komedyen ve yazar (ö. 2005)
• 1945 - Bette Midler, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1949 - Pablo Escobar, Kolombiyalı uyuşturucu taciri (ö. 1993)
• 1953 - Akif Hamzaçebi, Türk maliyeci, ekonomist ve politikacı
• 1954 - Tuğrul Türkeş, Türk ekonomist ve siyasetçi
• 1958 - Altan Gördüm, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1959 - Candace Bushnell, Amerikalı yazar
• 1961 - Mehmet Çevik, Türk oyuncu ve tiyatrocu
• 1967 - Nestor Carbonell, Amerikalı oyuncu
• 1968 - Stephan Beckenbauer, Alman futbolcu (ö. 2015)
• 1970 - Sarah Silverman, Amerikalı komedyen, yazar ve müzisyen
• 1973 - Abdurrahman Önül, Türk tasavvuf müziği sanatçısı
• 1977 - Brad Delson, Amerikalı müzisyen ve Linkin Park grubunun gitaristi
• 1977 - Özgül Kavruk, Türk dizi oyuncusu ve manken

Ölümler

• 1455 - Lorenzo Ghiberti, İtalyan heykeltıraş (d. 1378)
• 1825 - I. Aleksandr (Rusça: Александр I Павлович), Rus Çarı (d. 1777)
• 1934 - Sergey Mironoviç Kirov, Bolşevik lider (d. 1886)
• 1947 - Aleister Crowley, İngiliz yazar (d. 1875)
• 1947 - G. H. Hardy, İngiliz matematikçi (d. 1877)
• 1968 - Dario Moreno, Yahudi asıllı Türk gitarist, piyanist ve sinema oyuncusu (d. 1921)
• 1971 - Hüseyin Avni Şanda, Türk gazeteci (d. 1902)
• 1973 - David Ben-Gurion, İsrail'in ilk Başbakanı (d. 1886)
• 1978 - Cengiz Polatkan, Türk gazeteci
• 1987 - James Baldwin, Amerikalı yazar (d. 1924)
• 1994 - Şecaettin Tanyerli, Türk tango şarkıcısı (d. 1921)
• 1998 - Mazhar Apa, Türk iş adamı, ressam, klişeci ve Apa Ofset’in kurucusu (d. 1905)
• 2006 - Claude Jade, Fransız oyuncu (d. 1948)
• 2009 - Cahide Birgül, Türk yazar (d. 1956)
• 2011 - Christa Wolf, Alman romancı ve senaryo yazarı (d. 1929)

Tatiller ve özel günler

• Dünya AIDS Günü
• Dünya Barış Tutsakları Günü

__________________
.






.

Olaylar

• 1409 - Leipzig Üniversitesi kuruldu.
• 1804 - Napolyon Bonapart, Paris'teki Notre Dame Katedrali'nde, Papa'nın da katıldığı törende taç giydi ve Fransa İmparatoru oldu.
• 1848 - Franz Joseph, Avusturya İmparatoru oldu.
• 1852 - III. Napolyon, Fransa'da İmparator ilan edildi.
• 1873 - Türkiye'nin ilk borsası sayılan Dersaadet Tahvilat Borsası açıldı.
• 1901 - King Camp Gillette tarafından jiletin patenti alındı.
• 1908 - Çin'de çocuk İmparator Puyi, 2 yaşındayken tahta çıktı.
• 1909 - Leo Hendrik Baekeland, ilk yapay plastik "bakalit"in patentini aldı.
• 1909 - Fransız Baron Cathers, Osmanlı'daki ilk uçak gösterisini yaptı. Uçak, Şişli Hürriyeti Ebediye Tepesinden, Bulgar Hastanesine indi.
• 1914 - Avusturya, Belgrad'ı işgal etti.
• 1918 - Ermenistan, Osmanlı Devletinden bağımsızlığını ilan etti.
• 1918 - Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Mehmed Talat Paşa tarafından Edirne'de kuruldu. Türk Ulusal Hareketi yanlısı olan cemiyet, Talat Paşa'nın da üyesi bulunduğu Teşkilât-ı Mahsusa tarafından desteklenmiştir.
• 1920 - Türkiye ile Ermenistan arasında Gümrü Antlaşması imzalandı. Kars Ermenistan'dan alındı.
• 1928 - Celâl Sahir Erozan'ın hazırladığı "İmla Lügatı" yayımlandı.
• 1940 - Kağıt sıkıntısı nedeniyle gazetelerin sayfa sayısına kısıtlama getirildi.
• 1942 - Chicago'lu bilim adamları, ilk kontrollü zincirleme atomik reaksiyonu gerçekleştirdiler.
• 1943 - Yüzde 87'si gayri Müslüm azınlıklar olan Varlık Vergisi'ni ödeyemeyen mükellefler, borçlarını "bedenen çalışarak ödemeleri" için çalışma kamplarına gönderilmişti. Kamplarda bulunanların serbest bırakılması karar verildi.
• 1949 - Yunanistan'dan gelen bir tiyatro topluluğu, İstanbul'da Cevat Fehmi Başkut'un Paydos adlı oyununu sahneledi.
• 1956 - Fidel Castro, Granma yatıyla Küba'ya çıktı.
• 1956 - Ankara'nın 120 km kuzeydoğusunda yer alan Sarıyar Barajı açıldı.
• 1961 - Küba lideri Fidel Castro, kendisini Küba'yı komünizme taşıyacak bir Marksist-Leninist olarak ilan etti.
• 1963 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon'da açıldı.
• 1963 - Türkiye'nin ilk koalisyon Hükümetinin Başkanı İsmet İnönü, 24 yıl sonra ilk kez üstlendiği Başbakanlık görevinden istifa etti.
• 1965 - Ankara'da hava kirliliği tehlikeli boyutlarda: Bilim çevreleri Ankara'da 20 yıl yaşayan birinin kanser riskinin çok yüksek olduğunu açıkladı.
• 1971 - Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı.
• 1974 - Keban ve Gökçekaya Hidroelektrik Santralleriyle, Seyitömer Termik Santrali'nin üç ünitesinin birden aynı anda arızalanması üzerine, tüm Türkiye'de her gün 1,5 saatlik elektrik kısıtlamasına başlandı.
• 1981 - İstanbul Teknik Üniversitesi'nden 450 öğretim üyesi Yüksek Öğretim Kanunu'na karşı açıklama yaptı.
• 1981 - Hülya Koçyiğit, Fransa'da düzenlenen 3 Kıta Film Festivali'nde, "Kurbağalar" filmindeki rolüyle "En iyi kadın oyuncu" ödülünü aldı.
• 1982 - Dr. Robert K. Jarvik tarafından geliştirilen ilk yapay kalp, Barney Clark adlı hastaya takıldı.
• 1988 - Benazir Butto, Pakistan Başbakanı olarak yemin etti.
• 1993 - Kolombiya'lı uyuşturucu taciri Pablo Escobar, Medellín'de güvenlik güçlerince öldürüldü.
• 2002 - Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 3 Kasım 2002’de Siirt’te yapılan milletvekili seçimini iptal etti. Seçim işlemlerindeki eksikliğin seçim sonuçlarında etkili olduğu sonucuna varan YSK, Siirt’teki seçimin yenilenmesine oy birliğiyle karar verdi.
• 2003 - Yargıtay 11. Ceza Dairesi, kayıp trilyon davasında kapatılan Refah Partisi'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a, "özel belgede sahtecilik" suçundan verilen, 2 yıl 4 ay hapis cezasını oy birliğiyle onayladı.
• 2015 - Rusya, Irak ve Şam İslam Devleti'nin petrol üretimi sonucu üretilen petrolün Türkiye tarafından satın alındığını açıkladı. Açıklamada ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ailesinin de bu ticaretin içinde olduğunu da bildirildi.

Doğumlar

• 1710 - Carlo Antonio Bertinazzi, İtalyan aktör ve yazar (ö. 1783)
• 1842 - C. W. Alcock, İngiliz futbolcu, futbol hakemi, kriketçi, gazeteci, yazar ve spor yöneticisi (ö. 1907)
• 1846 - René Waldeck-Rousseau, Fransız politikacı (ö. 1904)
• 1859 - Georges Seurat, Fransız ressam (ö. 1891)
• 1876 - Yusuf Akçura, Türk yazar ve siyasetçi (Türk Tarih Kurumu’nun kurucu üyesi ve Türkçülük akımının temsilcilerinden) (ö. 1935)
• 1884 - Yahya Kemal Beyatlı, Türk şair (ö. 1958)
• 1885 - George Minot, Amerikalı tıp araştırmacısı (ö. 1950)
• 1891 - Otto Dix, Alman ressam ve gravürcü (ö. 1969)
• 1923 - Maria Callas, Yunan soprano (ö. 1977)
• 1944 - İbrahim Rugova, Arnavut siyasetçi (ö. 2006)
• 1946 - Gianni Versace, İtalyan moda tasarımcısı ve iş adamı (ö. 1997)
• 1946 - Zihni Göktay, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
• 1954 - Ahmet Uluçay, Türk yönetmen (ö. 2009)
• 1968 - Lucy Liu, Çin asıllı Amerikalı film yapımcısı ve aktris
• 1971 - Francesco Toldo, İtalyan kaleci
• 1972 - Gökçe Özyol, Türk oyuncu
• 1974 - Sermiyan Midyat, Türk oyuncu, yönetmen ve senarist
• 1976 - Erik Everhard, Kanadalı porno aktörü
• 1978 - Nelly Furtado, Portekiz asıllı Kanadalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1980 - Benjamin Mako Hill, Amerikalı bilişimci, Debian ve Ubuntu projelerinde özgür yazılım geliştiricisi, hacker, aktivist ve yazar
• 1981 - Britney Spears, Amerikalı pop müzik şarkıcısı, dansçı, söz yazarı ve sinema oyuncu
• 1984 - Natalya Mammadova, Azeri voleybolcu
• 1986 - Adam le Fondre, İngiliz futbolcu
• 1991 - Charlie Puth, Amerikalı şarkıcı

Ölümler

• 1547 - Hernán Cortés, İspanyol denizci ve kaşif (d. 1485)
• 1594 - Gerardus Mercator, Belçikalı haritacı ve matematikçi (d. 1512)
• 1814 - Marquis de Sade, Fransız romancı (d. 1740)
• 1859 - John Brown, Amerikalı kölelik karşıtı isyancı (d. 1800)
• 1888 - Namık Kemal, Türk şair, siyaset ve fikir insanı (d. 1840)
• 1918 - Edmond Rostand, Fransız oyun yazarı (d. 1868)
• 1980 - Roza Eskenazi, Türk-Yunan şarkıcı
• 1980 - Romain Gary, Fransız yazar ve siyasetçi (d. 1914)
• 1982 - Marty Feldman, İngiliz komedyen, oyuncu ve yazar (d. 1933)
• 1990 - Robert Cummings, Amerikalı oyuncu (d. 1908)
• 1990 - Aaron Copland, Amerikalı klasik müziğinin öncüsü ve besteci (d. 1900)
• 1993 - Pablo Escobar, Kolombiyalı uyuşturucu imparatoru (d. 1949)
• 1994 - Orhan Şaik Gökyay, Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı ve şair (d. 1902)
• 1995 - Kemal Sülker, Türk sendikacı, gazeteci ve araştırmacı yazar (d. 1919)
• 2002 - Mehmet Emin Toprak, Türk oyuncu (d. 1974)

Tatiller ve Özel Günler

• Dünya Köleliğin Kaldırılması Günü
• Fırtına : Ülker Dönümü Fırtınası

Olaylar

• 1818 - Illinois, Amerika Birleşik Devletleri'nin 21. eyaleti oldu.
• 1854 - Florence Nightingale Hastanesine adını veren hemşire, Üsküdar'daki Selimiye Kışlası'nda, Kırım Savaşı sırasında yaralanan İngiliz askerlerinin tedavi ve bakımını yapmıştır.
• 1918 - I. Dünya Savaşı'ndan sonra Londra'da yapılan Müttefik Kongresi sona erdi; Almanya'nın savaş tazminatı ödemesine karar verildi.
• 1923 - Teşkilatı Esasiye Encümeni yeni anayasayı görüşmeye başladı.
• 1928 - Ekmek otuz para ucuzladı.
• 1934 - Dini kisvelerle ilgili yasaklar öngören, "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun" kabul edildi.
• 1942 - Zonguldak'ta bir maden ocağındaki kazada 63 işçi öldü.
• 1944 - Yunanistan'da, komünistler ve kralcılar arasında Yunan İç Savaşı başladı.
• 1956 - Birleşik Krallık ve Fransa, Süveyş'ten çekileceklerini açıkladılar.
• 1959 - Dr. Fazıl Küçük Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı oldu.
• 1967 - İlk kalp nakli ameliyatını, Güney Afrikalı kalp cerrahı Dr. Christiaan Barnard, Cape Town'da yaptı; hasta 18 gün yaşayabildi.
• 1971 - Pakistan-Hindistan savaşı başladı.
• 1971 - Prof. Dr. Mümtaz Soysal 6 yıl 8 ay hapse mahkûm edildi.
• 1978 - Türkiye'de yılda 14 milyon ton tezeğin yakıt olarak kullanıldığı açıklandı.
• 1979 - Fedai Dergisi sahibi, yazar Kemal Fedai Coşkuner İzmir'de öldürüldü.
• 1981 - Bülent Ecevit, dört aylık hapis cezasını çekmek üzere Ankara Merkez Kapalı Cezaevine konuldu.
• 1984 - Bhopal felaketi: Union Carbide firmasının Hindistan'da Bhopal'de kurduğu böcek ilacı üreten fabrikadan yanlışlıkla 40 ton metil isosiyanat gazının sızması 18,000 kişinin ölümüne neden oldu.
• 1989 - Malta'da bir araya gelen ABD Başkanı George H. W. Bush ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mikhail Gorbaçov, soğuk savaşın bittiğini resmen ilan ettiler.
• 1990 - TRT'nin Telegün adlı yayını başladı.
• 1999 - Bakanlar Kurulu, Bolu'ya bağlı Düzce ilçesinin il, Kaynaşlı ve Derince beldelerinin de Düzce'ye bağlı ilçe yapılmasına karar verdi.
• 2002 - BM silah denetçileri ilk kez, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in saraylarından birine önceden haber vermeksizin girdiler.
• 2002 - Dünya Gıda Programı Afrika'da 38 milyon kişinin açlıkla karşı karşıya olduğunu açıkladı.
• 2003 - Türk-İş'in 19. Genel Kurulunda Genel Başkanlığa Salih Kılıç seçildi.

Doğumlar

• 1447 - II. Bayezid, Osmanlı'nın 8. Padişahı (ö. 1512)
• 1755 - Gilbert Stuart, Amerikalı ressam (ö. 1828)
• 1830 - Frederic Leighton, İngiliz ressam (ö. 1896)
• 1833 - Carlos Finlay, Kübalı bilim adamı (sarıhumma araştırmalarının öncüsü olarak kabul edilen) (ö. 1915)
• 1857 - Joseph Conrad, Polonya asıllı İngiliz yazar (ö. 1924)
• 1884 - Racendra Prasad, Hindistan'ın ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1963)
• 1889 - Stoyan Zagorçinov, Bulgar yazar (ö. 1969)
• 1895 - Anna Freud, Avusturyalı psikanalist (ö. 1982)
• 1899 - Ikeda Hayato, Japonya Başbakanı (ö. 1965)
• 1900 - Richard Kuhn, Avusturya asıllı Alman biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1967)
• 1902 - Mitsuo Fuchida, Japon pilot (ö. 1976)
• 1910 - Hakkı Yeten, Türk futbolcu, teknik direktör ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 18. Başkanı (ö. 1989)
• 1911 - Nino Rota, İtalyan film müziği bestecisi (ö. 1979)
• 1914 - Şeref Görkey, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2004)
• 1924 - John Backus, Amerikalı matematikçi (ö. 2007)
• 1927 - Andy Williams, Amerikalı pop müzik sanatçısı (ö. 2012)
• 1930 - Jean-Luc Godard, Fransız film yönetmeni
• 1942 - Engin Güner, Türk siyasetçi
• 1948 - Ozzy Osbourne, İngiliz şarkıcı
• 1955 - Ahmet Özal, Türk iş adamı ve siyasetçi
• 1960 - Julianne Moore, Amerikalı oyuncu ve çocuk kitabı yazarı
• 1961 - Daryl Hannah, Amerikalı oyuncu
• 1965 - Katarina Witt, Alman buz patencisi
• 1968 - Aylin Nazlıaka, Türk iş kadını ve siyasetçi
• 1968 - Brendan Fraser, Amerikalı oyuncu
• 1973 - Holly Marie Combs, Amerikalı oyuncu
• 1975 - Cristina Llanos, İspanyol şarkıcı, besteci ve gitarist
• 1980 - Jenna Dewan, Amerikalı oyuncu
• 1981 - David Villa, İspanyol futbolcu
• 1982 - Michael Essien, Ganalı futbolcu
• 1984 - Avraam Papadopulos, Yunan futbolcu
• 1989 - Selçuk Alibaz, Türk-Alman futbolcu

Ölümler

• 1533 - III. Vasili, Moskova Büyük Knezi (d. 1479]])
• 1823 - Giovanni Battista Belzoni, İtalyan kaşif (d. 1778)
• 1894 - Robert Louis Stevenson, İskoç yazar (d. 1850)
• 1919 - Pierre Auguste Renoir, Fransız empresyonist ressam (d. 1919)
• 1936 - Mahmut Nedim Soydan, Türk siyasetçi (d. 1889)
• 1937 - Attila József, Macar şair (d. 1905)
• 1964 - Hasan Basri Çantay, Türk öğretmen, gazeteci ve politikacı (TBMM 1. Dönem Milletvekili) (d. 1887)
• 1979 - Kemal Fedai Coşkuner, Türk yazar ve Fedai Dergisi sahibi (d. 1927)
• 1984 - Muharrem Ertaş, Türk saz ve söz ustası (d. 1913)
• 1988 - Rasim Kaygusuz, Türk öğretmen ve Cin Ali kitaplarının yazarı (d. 1926)
• 1994 - Burhan Arpad, Türk gazeteci ve yazar (d. 1910)
• 1996 - Babrak Karmal, Afganistan Başbakanı (d. 1929)
• 1999 - Scatman John, Amerikalı sanatçı (d. 1942)
• 2003 - David Hemmings, İngiliz oyuncu, yönetmen ve ressam (d. 1941)

Tatiller ve Özel Günler

Dünya Engelliler Günü

__________________
.






.

Olaylar

• 1154 - Nicholas Breakspear, IV. Hadrianus ismiyle Papa oldu ve bu göreve gelen ilk İngiliz olarak tarihe geçti.
• 1791 - The Observer'ın (Dünyanın ilk pazar günü gazetesi) ilk sayısı yayımlandı.
• 1859 - Mekteb-i Mülkiye kuruldu.
• 1881 - Los Angeles Times'ın ilk sayısı yayımlandı.
• 1897 - Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında barış anlaşması imzalandı.
• 1918 - ABD Başkanı Woodrow Wilson, I. Dünya Savaşı barış görüşmeleri için Versay'a geldi. Başkanlığı sırasında Avrupa'ya gelen ilk ABD Başkanı oldu.
• 1920 - Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.
• 1929 - Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
• 1943 - İnönü, Churchill ve Roosevelt arasında Kahire Konferansı yapıldı.
• 1945 - Tan Olayı gerçekleşti. İstanbul'da komünizm karşıtı gösteride, ABC ve Berrak kitabevleri, Tan gazetesi, Görüşler dergisiyle Yeni Dünya ve La Turquie Kemaliste gazeteleri tahrip edildi ve yağmalandı. Olaydan sonra Tan gazetesi yayın hayatına son verdi.
• 1945 - ABD Senatosu, 65'e karşı 7 oyla BM'e katılma kararı aldı. (BM, 24 Ekim 1945'te kuruldu).
• 1955 - Türkiye'de ilk elektrikli tren, İstanbul'da Sirkeci-Halkalı arasında çalışmaya başladı.
• 1961 - Birleşik Krallık'ta doğum kontrol hapları serbestçe satışa çıkarıldı.
• 1980 - Rock grubu Led Zeppelin dağıldıklarını açıkladı.
• 1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, CIA'nın ülkedeki casusluk faaliyetlerine izin vererek örgütün yetkilerini genişletti.
• 1981 - Danışma Meclisi Başkanı Sadi Irmak; "Askerler kışlaya dönmenin hasreti içinde" dedi.
• 2000 - Yatağan Termik Santrali'nde üretim durduruldu. Santral filtresiz çalıştırıldığı için Yatağan halkını zehirliyordu.
• 2002 - BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın "gıda karşılığı petrol" programını altı ay uzatma kararı aldı.

Doğumlar

• 1800 - Emil Aarestrup, Danimarkalı şair (ö. 1856)
• 1835 - Samuel Butler, İngiliz yazar (ö. 1902)
• 1840 - Crazy Horse (Çılgın At), Oglala Siyu Kızılderili şefi (ö. 1877)
• 1875 - Rainer Maria Rilke, Alman şair (ö. 1926)
• 1881 - Erwin von Witzleben, Nazi Almanyası'nın mareşali (ö. 1944)
• 1890 - Fuad Köprülü, Türk tarihçi ve Dış İşleri Bakanlarından (ö. 1966)
• 1892 - Francisco Franco, İspanya'nın faşist diktatörü (ö. 1975)
• 1910 - Alex North, Amerikalı besteci (film müzikleri ile tanınmış) (ö. 1991)
• 1913 - Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmeni (ressam Pierre Auguste Renoir'ın torunu) (ö. 1993)
• 1920 - Abdullah Yüce, Türk müziği sanatçısı (ö. 1995)
• 1921 - Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi (ö. 2010)
• 1921 - Deanna Durbin, Kanadalı aktris (ö. 2013)
• 1925 - Albert Bandura, Kanadalı psikolog
• 1927 - Aptullah Kuran, Türk akademisyen, yazar ve Boğaziçi Üniversitesi kurucusu (ö. 2002)
• 1929 - Şakir Eczacıbaşı, Türk iş adamı ve fotoğrafçı (ö. 2010)
• 1931 - Ken Bates, İngiliz iş adamı ve futbol yatırımcısı
• 1932 - François Deguelt, Fransız şarkıcı (ö. 2014)
• 1949 - Jeff Bridges, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1953 - Jean-Marie Pfaff, Belçikalı futbolcu
• 1962 - Alexander Litvinenko, Rus casus (ö. 2006)
• 1964 - Sertab Erener, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci
• 1964 - Marisa Tomei, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
• 1969 - Jay-Z, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
• 1972 - Nikki Tyler, Amerikalı porno yıldızı
• 1973 - Tyra Banks, Amerikalı manken
• 1977 - Çağlar Çorumlu, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
• 1977 - Ertan Saban, Türk kökenli Makedon oyuncu
• 1977 - Lyubov Sokolova Kılıç, Rus voleybolcu

Ölümler

• 1131 - Ömer Hayyam, İranlı matematikçi, astronom, şair ve filozof (d. 1048)
• 1609 - Alexander Hume, İskoç şair (d. 1560)
• 1679 - Thomas Hobbes, İngiliz felsefeci (d. 1588)
• 1680 - Thomas Bartholin, Danimarkalı hekim, ilahiyatçı ve matematikçi (d. 1616)
• 1798 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (d. 1737)
• 1932 - Samih Yalnızgil, Türk şair, dil bilimci ve siyasetçi (Türk Dil Kurumu’nun ilk başkanı) (d. 1875)
• 1948 - Rakım Elkutlu, Türk bestekâr (d. 1869)
• 1952 - Karen Horney, Amerikalı psikanalist (d. 1885)
• 1957 - Naciye Sultan (Killigil), Osmanlı Padişahı Sultan Abdülmecit'in torunu ve Şehzade Süleyman Efendi'nin kızı (d. 1898)
• 1967 - Salih Murat Uzdilek, Türk fizikçi
• 1975 - Hannah Arendt, Alman filozof (d. 1906)
• 1976 - Benjamin Britten, İngiliz piyanist (d. 1913)
• 1987 - Rouben Mamoulian, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897)
• 1992 - Perihan Tedü, Türk tiyatro oyuncusu (d. 1927)
• 1993 - Frank Zappa, Amerikalı müzisyen (d. 1940)
• 2004 - Mahmut Atalay, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk güreşçi (d. 1934)
• 2009 - Eddie Fatu, Amerikalı güreşçi (d. 1973)
• 2011 - Sócrates, Brezilyalı futbolcu (d. 1954)

Tatiller ve Özel Günler

Dünya Madenciler Günü

__________________
.






.

Olaylar

• 1360 - İlk frank, İngilizlerce esir alınan Fransa Kralı II. Jean'ın fidyesini ödemek üzere Compiègne'de basıldı. Ağırlığı 3.88 gramdı ve bir yüzünde haç diğer yüzünde ise ata binmiş II. Jean tasviri vardı.
• 1492 - Kristof Kolomb, Hispanyola adasını keşfetti.
• 1904 - Japonlar, Port Arthur’da Rus donanmasını yok etti.
• 1920 - TBMM'de "Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu" kuruldu; Mustafa Kemal Grup Başkanlığına seçildi
• 1927 - Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Vaşington Büyükelçisi, Ahmet Muhtar Mollaoğlu güven mektubunu sundu.
• 1927 - Cumhuriyet döneminin ilk kâğıt paraları tedavüle çıkarıldı. 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık olmak üzere 7 ayrı değerde çıkarılan banknotlar eski Türkçe ve Fransızca bastırıldı.
• 1932 - Almanya doğumlu İsviçreli fizikçi, Albert Einstein Amerikan vizesi aldı.
• 1933 - Birleşik Devletler'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kalktı.
• 1933 - Eskişehir Şeker Fabrikası açıldı.
• 1934 - Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan kanun kabul edildi.
• 1941 - Birleşik Krallık; Finlandiya, Macaristan ve Romanya'ya savaş ilan etti.
• 1942 - Erbaa ve Niksar'da meydana gelen depremde 500 kişi öldü.
• 1945 - Bermuda Şeytan Üçgeni'nde bir uçak kayboldu.
• 1950 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin %10'unun öldüğünü açıkladı. Radyo Gazetesi'ne göre, 150 asker öldü, 150 kayıp, 200 ile 300 yaralı var.
• 1951 - Uluslararası Göç Örgütü (IOM) kuruldu. İlk kuruluş adı "Geçici Hükümetlerarası Göçmen Komitesi" idi.
• 1953 - Bektaşi Şeyhi Sırrı Baba, Bakanlar Kurulu kararıyla sınır dışı edildi.
• 1957 - Sukarno, tüm Hollandalıları Endonezya'dan sınır dışı etti.
• 1970 - İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda 2 öğrenci vuruldu.
• 1978 - Sovyetler Birliği, Afganistan ile 20 yıllık dostluk anlaşması imzaladı.
• 1981 - Türkiye millî basketbol takımı, Sofya'da Yunanistan'ı 93-80 yenerek Balkan Şampiyonu oldu.
• 1986 - Pınar Kür'ün "Bitmeyen Aşk" adlı romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatıldı.
• 1987 - Türkiye İşçi Partisi (TİP) genel Sekreteri Nihat Sargın ve Türkiye Komünist Partisi (TKP) Genel Sekreteri Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) tutuklandı.
• 1987 - Cibali Tütün Fabrikası yandı.
• 1989 - TGV Atlantique, 482,4 km/h sürate erişerek demiryolu hız rekorunu kırdı.
• 1995 - MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş, "Cumhuriyetimizin ilk dönemlerinde olduğu gibi ezan Türkçe okunsun" diyen eski Devlet Güvenlik Mahkemesi başsavcısı Nusret Demiral'ın istifasını istedi.
• 2002 - Oslo'da yapılan barış görüşmelerinde Sri Lanka'da 19 yıl süren savaştan sonra Tamil gerillaları ile Hükümet arasında federal iktidar paylaşımı konusunda gelişme sağlandı.
• 2003 - İntihar bombacıları güney Rusya'da bir trene saldırdılar: en az 46 kişi öldü.
• 2003 - Türk Telekomünikasyon AŞ hızlı internet uygulaması ADSL'yi, kullanıma açtı.

Doğumlar

• 1479 - Ayşe Hafsa Sultan, ilk Valide Sultan (ö. 1534)
• 1782 - Martin Van Buren, ABD'nin 8. Başkanı (ö. 1862)
• 1839 - George Armstrong Custer, Amerikalı asker ve süvari komutanı (ö. 1876)
• 1868 - Arnold Sommerfeld, Alman fizikçi (ö. 1951)
• 1879 - Clyde Vernon Cessna, Amerikalı uçak üreticisi (ö. 1954)
• 1890 - Fritz Lang, Avusturyalı yönetmen (Metropolis filminin yaratıcısı) (ö. 1976)
• 1901 - Walt Disney, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1966)
• 1901 - Werner Heisenberg, Alman fizikçi (ö. 1976)
• 1902 - Vasfi Rıza Zobu, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1992)
• 1903 - Cecil Frank Powell, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1969)
• 1903 - Johannes Heesters, Hollandalı oyuncu, şarkıcı ve komedyen (ö. 2011)
• 1905 - Otto Preminger, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni (ö. 1986)
• 1907 - Lin Biao, Çinli asker ve siyaset adamı (ö. 1971)
• 1911 - Władysław Szpilman, Polonyalı piyanist (ö. 2000)
• 1912 - Sonny Boy Williamson II, Amerikalı şarkıcı ve besteci (ö. 1965)
• 1925 - Anastasio Somoza Debayle, Nikaragua Devlet Başkanı (ö. 1980)
• 1927 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (ö. 1988)
• 1932 - Sheldon Lee Glashow, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1935 - Bozkurt Kuruç, Türk tiyatro sanatçısı
• 1938 - Heidi Schmid, Alman eskrimci
• 1939 - Mehmet Akan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2006)
• 1945 - Moşe Katsav, İsrail'in 8. Cumhurbaşkanı
• 1954 - Gülşen Bubikoğlu, Türk sinema oyuncusu
• 1955 - Koray Aydın, Türk siyasetçi
• 1966 - Demet Sağıroğlu, Türk müzisyen
• 1970 - Saba Tümer, Türk sunucu
• 1975 - Ronnie O'Sullivan, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu
• 1976 - Amy Acker, Amerikan sinema ve dizi oyuncusu
• 1978 - Irina Tebenikhina, Rus voleybolcu
• 1979 - Matteo Ferrari, İtalyan futbolcu
• 1987 - James Argent, İngiliz televizyoncu
• 1989 - Kwon Yuri, Güney Koreli şarkıcı ve aktris
• 1994 - Alexandra Beaton, Kanadalı aktris
• 1995 - Anthony Martial, Fransız millî futbolcu

Ölümler

• 1791 - Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (d. 1756)
• 1870 - Alexandre Dumas père, Fransız yazar (d. 1802)
• 1921 - Said Halim Paşa Osmanlı devlet adamı (d. 1864)
• 1926 - Claude Monet, Fransız ressam (d. 1840)
• 1930 - Musa Kazım Göksu, Türk siyasetçi
• 1934 - Ali Cenani, Türk siyasetçi (Osmanlı Meclisi Mebusanı'nda ve TBMM'de milletvekilliği yapan) (d. 1872)
• 1945 - Suphi Nuri İleri, Türk gazeteci, iktisatçı ve profesör (d. 1887)
• 1951 - Abanindranath Tagore, Hint yazar (d. 1871)
• 1967 - Fazıl Ahmet Aykaç, Türk şair, öğretmen ve Milletvekili (d. 1884)

• 1971 - Andrey Andreyev, Sovyet siyasetçi, bakan (d. 1895)
• 1973 - Robert Watson-Watt, İskoç mühendis ve radarın mucidi (d. 1892)
• 1983 - Robert Aldrich, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1918)
• 1986 - Nezahat Tanyeri, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1917)
• 1988 - Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı (d. 1897)
• 1998 - Erhan Akyıldız, Türk gazeteci
• 2002 - Ne Win, Burmalı diktatör (d. 1910)
• 2007 - Tankut Öktem, Türk heykeltıraş (d. 1940)
• 2012 - Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar (d. 1907)
• 2013 - Nelson Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1918)
• 2014 - Talât Sait Halman, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen, diplomat ve siyasetçi (Türkiye'nin ilk Kültür Bakanı) (d. 1931)
• 2017 - August Ames, Kanadalı porno yıldızı (d. 1994)

Tatiller ve özel günler

• Dünya Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Gönüllüleri Günü
• Dünya Gönüllüler Günü
• Dünya Kadın Hakları Günü
• Dünya Leo Günü
• Dünya Mühendisler Günü
• Dünya Ninja Günü
• Dünya Toprak Günü
• Tayland: Ulusal Gün, Babalar Günü