Şubat ya da küçük ay[1] (halk arasında gücük ay[2]), Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 2. ayı. Artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 çeker.


Artık yıllar, 4 ile kalansız bölünebilen yıllardır (400 ile bölünemeyen yüzyıl başları hariç). Örneğin, 2008 yılı artık yıl iken 2100 yılı artık yıl değildir.

Köken bilimi

Süryanice Şabat sözcüğünden Türkçeye geçmiştir.


Şubat ayının batılı dillerdeki adları, Roma arınma Tanrıçası Februus'un adından gelir. Kış mevsimi aysız olarak kabul edildiği için Ocak ve Şubat, Roma takvimine sonradan eklenmiştir. Bu değişiklik, Numa Pompilius tarafından, takvimi, standart kameri yıl ile bir hizaya getirebilmek için yaklaşık M.Ö. 700 lerde yapılmıştır.

28 ve 29 gün çekmesinin nedenleri

Bugün kullandığımız Gregoryen takviminin kökeni, Roma İmparatoru Julius Caesar’ın, Mısırlı astronomi bilgini Sosigenes’e yaptırdığı “Julyen” takvimidir. Bu takvime göre bir yıl 365 gün sürer ve her yıldan 6 saat artar. Artan bu saatler her 4 yılda, bir gün eder ve yıla eklenir. Böylece bir yıl, 4 yılda bir 366 güne çıkar. Ne var ki 366 sayısı 12’ye tam olarak bölünmediğinden bazı ayların 30 bazı ayların da 31 çekmesi uygun görülür. Julyen takviminde yılbaşı, mart ayındadır ve buna göre şubat, yılın en son ayıdır. “July” olarak bilinen temmuz ayı, Julius Caesar’ın adını taşır ve 31 gün sürer.


Caesar’dan sonra yaşayan bir başka Roma İmparatoru Augustus da kendi adını bir aya verir. Ne var ki Ağustos (Augustus’un adından) ayının 30, Caesar’ın adını taşıyan Temmuz ayının 31 çekmesini haşmetine yakıştıramayan İmparator Augustus, kendi adıyla anılan ayın da 31 gün sürmesini emreder. Bunun üzerine astronomlar, yılın son ayı olan şubattan bir günü alıp, ağustos ayına ekler. Böylece 30-29 gün döngüsü yaşayan şubat ayı 29-28 gün olarak belirlenir.[3]


Şubat, yıl Mart ile başladığı için Roma takviminin son ayı idi. Belirli zaman aralıklarında Romalı rahipler, yılı mevsimlerle hizalayabilmek için, Şubat'tan sonra araya bir eklenti ay (Mercedonius) yerleştiriyorlardı.

Olaylar

• 1411 - Birinci Thorn Barış antlaşması, müttefik Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı ile Töton Şövalyeleri'nin aralarındaki savaşın bitmesiyle Toruń kentinde imzalandı.
• 1553 - Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı arasında, İstanbul Antlaşması imzalandı.
• 1662 - Çinli general Koxinga, dokuz ay süren kuşatmadan sonra Tayvan adasını ele geçirdi.
• 1793 - Fransa, İngiltere ve Hollanda'ya savaş ilan etti.
• 1814 - Filipinler'deki Mayon yanardağı lav püskürdü; yaklaşık 1200 kişi yaşamını yitirdi.
• 1861 - Amerikan İç Savaşı: Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı.
• 1884 - Oxford English Dictionary'nin ilk baskısı yapıldı.
• 1887 - ABD'de emlakçılık yapan Harvey Henderson Wilcox ve karısı, Hollywood isimli çiftliklerini tapu dairesinde kaydettirdi. Los Angeles'in batısındaki araziye; telefon, elektrik, gaz ve su getirttiler. Amerikan sinema endüstrisi burada doğdu.
• 1895 - Lumiere Kardeşler, sinema makinasını icat ettiler.
• 1896 - Giacomo Puccini'nin La bohème operası, ilk kez İtalya'nın Turin şehrinde sahnelendi.
• 1913 - Grand Central Terminal, New York'ta açıldı: Dünyanın en büyük tren istasyonu.
• 1915 - 20th Century Fox film şirketi kuruldu.
• 1918 - Rusya, Gregoryen takvim'e geçti.
• 1919 - İnci adlı aylık kadın dergisi İstanbul'da yayımlanmaya başladı. Sahibi Sedat Simavi idi.
• 1923 - Almanya'da enflasyon artıyor; 1 sterlin 220 bin mark değerine ulaştı.
• 1924 - Birleşik Krallık, SSCB'yi resmen tanıdı.
• 1924 - Zekeriya Sertel tarafından yayınlanan Resimli Ay yayın hayatına başladı.
• 1926 - Ankara'da Gazi İstasyonu açıldı.
• 1930 - Kayseri-Şarkışla Demiryolu işletmeye açıldı.
• 1933 - Bursa'da bir grup gerici, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane ederek, Ulucami'de namazdan çıkan halkı kışkırtarak Valilik önünde gösteri yaptı.
• 1933 - Cumhuriyet ilkelerini benimsetmek ve aynı doğrultuda kültür hareketi oluşturmak amacıyla Halkevleri'nin yayın organı olarak Ülkü dergisi yayınlanmaya başladı.
• 1935 - Ayasofya, müze olarak halkın ziyaretine açıldı.
• 1943 - Almanların 6. Ordusu Stalingrad'da teslim oldu
• 1944 - Bolu-Gerede depremi: Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4611 kişi öldü.
• 1957 - Alman mühendis Felix Wankel tarafından icat edilen ve çalışan ilk prototip Wankel motoru, Almanya NSU araştırma ve geliştirme merkezinde ilk kez çalıştırıldı.
• 1958 - Mısır ve Suriye, Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla birleşti. Bu durum ancak 1961'e dek sürdü.
• 1963 - İki uçağın Ankara üzerinde çarpışarak Ulus semtine düşmesi sonucu, 80 kişi yaşamını yitirdi.
• 1968 - Vietnam Savaşı: Vietkong'lu Nguyen Van Lem, Güney Vietnam'lı millî polis şefi Nguyễn Ngọc Loan tarafından vurularak öldürüldü. İnfaz anı hem video hem de fotoğraf olarak kaydedildi.
• 1974 - İzmir'de sabaha karşı saat 02:04'de bir deprem oldu, tarihi Saat Kulesi'nin tepesinin de yıkıldığı depremde 2 kişi hayatını kaybetti.
• 1974 - São Paulo'da (Brezilya) 25 katlı bir iş yerinde yangın çıktı: 189 kişi öldü, 293 kişi yaralandı.
• 1978 - Film yönetmeni Roman Polanski, kefaletini yakarak ABD'den Fransa'ya kaçtı. 13 yaşında bir kızla cinsel ilişkiye girme suçuyla hakkında dava açılmıştı.
• 1979 - Humeyni'yi, Paris'teki 14 yıllık sürgün yaşamından Tahran'a dönüşünde milyonlarca İran'lı karşıladı.
• 1979 - Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi, suikast sonucu öldürüldü. 25 Haziran'da yakalanan saldırgan Mehmet Ali Ağca, 1980'de ölüm cezasına çarptırıldı.
• 1980 - İstanbul'da zamlara tepki gösteren halk bilet almadan vapura bindi.
• 1989 - Millî futbolcu Tanju Çolak, Monte Carlo'da düzenlenen törende "Altın Ayakkabı" ödülü aldı.
• 1990 - Yugoslav ordusu Kosova'ya girdi.
• 1992 - Şırnak'ın Görmeç köyünde Jandarma Bölük Komutanlığına çığ düştü; 76'sı asker 81 kişi öldü. Siirt'in Eruh ilçesinin Tünekpınar köyü Jandarma Karakolu'na da çığ düşmesi sonucu 32 er öldü.
• 1993 - İçişleri Bakanlığı, Valiliklere yurt içinden yayın yapan özel radyo televizyon kuruluşlarının kapatılmasını öngören bir genelge gönderdi. Özel radyolar, dinleyicilerinden Başbakan Süleyman Demirel'e genelgeyi protesto telgrafları ve faksları göndermelerini istediler.
• 1997 - Susurluk kazasıyla ortaya çıkan karanlık ilişkileri protesto etmek ve "temiz toplum, temiz siyaset" özlemini duyurmak amacıyla, "Sürekli Aydınlık İçin 1 Dakika Karanlık" eylemi başlatıldı.
• 2000 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Illinois Eyalet Valisi George Ryan, idam cezalarının infazlarını durdurdu. 20 yıl içinde 13 idam mahkumunun suçsuz olduğunun anlaşılması Valiye bu kararı aldırttı.
• 2001 - Önce Vatan gazetesi yayın hayatına başladı.
• 2003 - Uzay mekiği Columbia, Dünyaya dönüşü sırasında Teksas üzerinde parçalandı: mekikteki yedi astronot öldü.
• 2004 - Suudi Arabistan'da Hac sırasında çıkan izdihamda 289 hacı öldü.
• 2005 - Kanada aynı cinsiyetten olanların evlenmesini yasallaştıran 4. ülke oldu.
• 2005 - The New Anatolian gazetesi yayın hayatına başladı.
• 2006 - Danimarka gazetesi Jylls-Posten'de İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasından 5 ay sonra, Avrupa'da birçok gazete aynı karikatürleri yayımladı. Danimarka'ya yönelik protestolar yayıldı. (4 Şubat'ta Şam'daki Danimarka ve Norveç Büyükelçilikleri ateşe verildi. 7 Şubat'ta Afganistan'daki Norveç birliklerine saldırı düzenlendi ve 10 Şubat'ta Danimarka, birçok Müslüman ülkedeki Elçiliklerini kapattı.)
• 2012 - 30 yıllık Dev-Yol davası düştü. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Ankara 1 No'lu Sıkıyönetim Mahkemesinde, 574 sanıkla 18 Ekim 1982'de başlayan Dev-Yol ana davasının tüm sanıklar yönünden zaman aşımından düşürülmesine karar verdi.
• 2012 - Mısır'ın ünlü takımı El Ehli ile Port Said'in El Masri takımları arasındaki maçtan sonra çıkan olaylarda 74 kişi öldü, 200'ü ağır binden fazla kişi yaralandı.
• 2013 - Ankara'da ABD Büyükelçiliği'nde patlama oldu, iki kişi hayatını kaybetti.

Doğumlar

• 1459 - Conrad Celtes, Alman bilgin (ö. 1508)
• 1462 - Johannes Trithemius, Alman bilim insanı (ö. 1516)
• 1550 - John Napier, İskoçyalı matematikçi ve logaritmanın mucidi (ö. 1617)
• 1552 - Edward Coke, İngiliz hukukçu ve siyasetçi (ö. 1634)
• 1761 - Christian Hendrik Persoon, Güney Afrikalı bilim insanı (ö. 1836)
• 1796 - Abraham Emanuel Fröhlich, İsveçli şair (ö. 1865)
• 1804 - Handrij Zejler, Sorb yazar (ö. 1872)
• 1868 - Ovannes Kaçaznuni, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan'ın ilk Başbakanı (ö. 1938)
• 1872 - Jerome F. Donovan, Amerikalı politikacı (ö. 1949)
• 1874 - Hugo von Hofmannsthal, Avusturyalı yazar (ö. 1929)
• 1878 - Milan Hodža, Slovak politikacı (ö. 1944)
• 1882 - Louis St. Laurent, Kanada'nın 12. Başbakanı
• 1884 - Yevgeny Zamyatin, Rus yazar (ö. 1937)
• 1887 - Charles Nordhoff, İngiliz yazar (ö. 1947)
• 1894 - James P. Johnson, Amerikan besteci (ö. 1955)
• 1894 - John Ford, Amerikalı yönetmen ve yapımcı (ö. 1973)
• 1895 - Conn Smythe, Kanadalı mimar (ö. 1980)
• 1901 - Clark Gable, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1960)
• 1902 - Langston Hughes, Amerikan yazar (ö. 1967)
• 1905 - Emilio Gino Segrè, İtalyan fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1989)
• 1906 - Hildegarde, Amerikan oyuncu ve şarkıcı (ö. 2005)
• 1908 - George Pal, Macar yönetmen ve yapımcı (ö. 1980)
• 1909 - George Beverly Shea, Kanadalı şarkıcı (ö. 2013)
• 1914 - Jale İnan, Türk arkeolog (ö. 2001)
• 1915
  • Stanley Matthews, İngiliz futbolcu (ö. 2000)
  • Alicia Rhett, Amerikalı oyuncu ve ressam (ö. 2014)
• 1918 - Muriel Spark, İskoç yazar (ö. 2006)
• 1922 - Renata Tebaldi, İtalyan soprano (ö. 2004)
• 1924 - H. Richard Hornberger, Amerikan yazar (ö. 1997)
• 1928 - Muzaffer Buyrukçu, Türk yazar (ö. 2006)
• 1928 - Stuart Whitman, Amerikan oyuncu
• 1930 - Shahabuddin Ahmed, Bangladeş'in Başbakanı
• 1931 - Boris Yeltsin, Rus devlet adamı (ö. 2007)
• 1932 - Yılmaz Atadeniz, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı
• 1934 - Berke Vardar, Türk dilbilimci (ö. 1989)
• 1936 - Tuncel Kurtiz, Türk sinema, tiyatro ve seslendirme sanatçısı (ö. 2013)
• 1939 - Claude François, Fransız pop şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 1978)
• 1942 - Bibi Besch, Amerikalı aktris (ö. 1996)
• 1942 - Vural Öger, Türk kökenli Alman politikacı ve iş adamı
• 1949 - Vedat Ahsen Coşar, Türk avukat
• 1950 - Ali Haydar Konca, Türk siyasetçi
• 1950 - Erol Togay, Türk futbolcu (ö. 2012)
• 1952 - Engin Ardıç, Türk gazeteci
• 1952 - Ferit Mevlüt Aslanoğlu, Türk siyasetçi (ö. 2014)
• 1957 - Derya Baykal, Türk oyuncu
• 1965 - Brandon Lee, Çin kökenli Amerikalı aktör (ö. 1993)
• 1965 - Jarozlaw Araskiewicz, Polonyalı futbolcu
• 1966 - Michelle Akers, eski Amerikalı kadın millî futbolcu
• 1967 - Azer Bülbül, Türk arabesk ve fantezi müzik sanatçısı (ö. 2012)
• 1968 - Lisa Marie Presley, Amerikalı rock şarkıcısı (Elvis Presley'nin kızı)
• 1969 - Gabriel Batistuta, Arjantinli futbolcu
• 1970 - Asuman Dabak, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
• 1970 - Malik Sealy, Amerikalı basketbol (NBA) oyuncusu (ö. 2000)
• 1971 - Michael C. Hall, Amerikalı oyuncu
• 1980
  • Florin Bratu, Rumen futbolcu
  • Kenan Hasagić, Bosnalı futbolcu
  • Liasos Luka, Kıbrıs Rumu futbolcu
• 1981 - Gustaf Norén, İsveçli müzisyen ve Mando Diao grubunun gitaristi
• 1982 - Michael Fink, Alman futbolcu
• 1984 - Darren Fletcher, İskoç futbolcu
• 1985 - Mason Moore, Amerikalı porno yıldızı
• 1994 - Harry Styles, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve One Direction üyesi

Ölümler

• 1851 - Mary Shelley, İngiliz yazar (d. 1797)
• 1903 - George Gabriel Stokes, Fransız fizikçi (d. 1819)
• 1916 - Yusuf İzzeddin Efendi, Osmanlı şehzade (d. 1857)
• 1944 - Piet Mondrian, Hollandalı ressam (d. 1872)
• 1966 - Buster Keaton, Amerikalı oyuncu (d. 1895)
• 1976 - Werner Heisenberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1901)
• 1979 - Abdi İpekçi, Türk gazeteci ve yazar (suikast sonucu) (d. 1929)
• 1979 - Niyazi Akıncıoğlu, Türk şair (d. 1919)
• 1981 - Ayşe Saffet Alpar, Türk kimyacı ve Türkiye'nin ilk kadın rektörü (d. 1903)
• 1988 - Heather O'Rourke, Amerikalı oyuncu (d. 1975)
• 1999 - Barış Manço, Türk müzisyen (d. 1943)
• 2002 - Aykut Barka, Türk jeolog (d. 1951)
• 2004 - Süha Arın, Türk belgesel sinemacı (d. 1942)
• 2005 - John Vernon, Kanadalı oyuncu (d. 1932)
• 2007 - Gian Carlo Menotti, İtalyan asıllı Amerikalı besteci (d. 1911)
• 2014 - Luis Aragonés, İspanyol futbolcu ve teknik direktör (d. 1938)
• 2014 - Maximilian Schell, Avusturyalı oyuncu ve yönetmen (d. 1930)

Bayramlar ve Yıldönümleri

Fırtına : Hamsi Fırtınası

“7’den 70’e” herkese değen şarkıların mimarı, 2 Ocak 1943’te doğmuş, 1 Şubat 1999’da yaşamını yitirmişti. Aramızdan çok erken ayrılan Manço, arkasında zengin bir müzik mirası bıraktı.

__________________

Olaylar

• 1703 - Japonya'da deprem: 200.000 ölü.
• 1709 - Alexander Selkirk, 4 sene 4 ay Şili sahiline 400 mil uzaklıktaki bir adada tek başına yaşadıktan sonra kurtarıldı. Daniel Defoe'nun Robinson Crusoe adlı kitabına model olmuştur.
• 1848 - Kaliforniya'da altına hücum başladı. Servet arayan Çinli göçmenlerle dolu ilk gemi San Francisco'ya vardı.
• 1880 - Cadde ve sokakların gece aydınlatılması uygulamasına ilk defa Wabash'ta (Hindistan) başlandı.
• 1914 - İstanbul'da Elektrikli Tramvay İşletmesi açıldı.
• 1918 - Amerika Birleşik Devletleri, I. Dünya Savaşı'na girdi.
• 1922 - James Joyce'un en önemli eseri olan Ulysses yayımlandı. Kitabın yayımlandığı bu gün, aynı zamanda İrlanda'lı yazarın doğum günüdür.
• 1924 - Sovyetler Birliği'nde Vladimir İlyiç Lenin'in ölümüyle boşalan Komiserler Konseyi Başkanlığı'na, Aleksey İvanoviç Rikov getirildi.
• 1928 - Ankara Çimento Fabrikası açıldı.
• 1933 - Adolf Hitler, Almanya parlamentosunu feshetti.
• 1935 - Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu kuruldu.
• 1935 - İlk yalan makinesi, Leonarde Keeler tarafından denendi.
• 1938 - Bursa Merinos Fabrikası, Atatürk tarafından törenle açıldı.
• 1943 - II. Dünya Savaşı: Stalingrad muharebesinin ardından son Alman 6. Ordu Birlikleri de Sovyet Birlikleri'ne teslim oldu.
• 1945 - II. Dünya Savaşı: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Sovyet lideri Josef Stalin ile Yalta Konferansı'nda görüşmek üzere hareket ettiler.
• 1956 - Türk Eczacılar Birliği kuruldu.
• 1957 - İstanbul İşçi Sendikaları Birliği bir bildiri yayımlayarak grev hakkı istedi. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği'ne 47 sendika bağlıydı.
• 1958 - Ünlü soprano Maria Callas, Roma'da Vincenzo Bellini'nin Norma operasının galasında hastalığını ileri sürerek konser bitmeden sahneyi terk etti.
• 1959 - Hindistan'da Kongre Partisi liderliğine İndira Gandhi seçildi. İndira Gandhi Hindistan'da parlamenter sistemin kurucusu Cavaharlal Nehru'nun kızı.
• 1962 - 400 yıl sonra ilk kez Neptün ve Plüton aynı hizaya geldiler.
• 1967 - American Basketball Association (ABA) kuruldu. ABA, 1976 yılında NBA ligine dahil olarak faaliyetine son vermiştir.
• 1967 - Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına, Başbakanlık Özel Teknik Müşaviri Turgut Özal getirildi.
• 1971 - İdi Amin, Uganda'da bir darbe ile iktidarı ele geçirdi.
• 1974 - F-16 Savaşan Şahin'ler ABD'de ilk uçuşunu yaptı.
• 1981 - Millî Güvenlik Konseyi, eski Sosyal Güvenlik bakanlarından Hilmi İşgüzar'ı, hakkındaki iddiaların incelenmesi için Yüce Divan'a sevk etmeyi kararlaştırdı.
• 1982 - Suriye'nin büyük şehirlerinden Hama'da, Müslüman Kardeşler örgütüne yönelik büyük bir operasyon yapıldı. Operasyonda binlerce kişi yaşamını yitirdi. Bu olay tarihe Hama Katliamı olarak geçti.
• 1984 - Vergi iadesine ilişkin yasa yürürlüğe girdi. Böylece 1 Ocak 1984 tarihinden itibaren ücretlilerin, memurların, emeklilerin, bunların eş ve çocuklarının ve bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının kira giderleri hariç, ev eşyaları, yiyecek ve giyecek için yaptıkları harcamalar ile eğitim ve sağlık harcamaları vergi iadesine tabi olacak.
• 1989 - Son SSCB askeri birliği de Kabil'i terk etti. Böylece Afganistan'daki dokuz yıllık Rus işgali sona ermiş oldu.
• 1990 - Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk, Afrika Ulusal Kongresi'ne konulan 30 yıllık yasağı kaldırdı. Aralarında Nelson Mandela'nın da bulunduğu siyasi mahkûmların en kısa sürede serbest bırakılacağını söyledi.
• 1991 - Silopi ve Cizre'ye gazetecilerin girmesi yasaklandı.
• 1995 - İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi, Düşünce Özgürlüğü ve Türkiye adlı kitabı toplatma kararı aldı.
• 1995 - Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Et ve Balık Kurumu'nu 2 yıl hiç ödemesiz 1,5 trilyona Hak-İş'e bağlı Öz Tütün, Müskirat, Gıda Sanayii ve Yardımcı İşçileri Sendikası'na sattı.
• 1997 - Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği "Kudüs Gecesi" tepkiye yol açtı. Türkiye, Sincan'daki konuşması nedeniyle İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Rıza Bagheri'yi resmen protesto etti.
• 2000 - Fildişi Sahili millî futbol takımı, Afrika Kupası'nın ilk turunda elenince, ülkenin diktatörü futbolcuların tümünü bir askeri kampa hapsettirdi.
• 2004 - Konya'nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı, yapım hatası nedeniyle çöktü: 92 kişi öldü.
• 2007 - Birleşmiş Milletler "İklim Raporu" açıklandı. Küresel ısınmanın insan yaşamını tehdit ettiği uyarısı yapıldı
• 2009 - Ergenekon davası kapsamında 41’i tutuklu 86 sanığın yargılandığı davanın 46. duruşmasında ifade veren Sami Hoştan, "Susurluk kazasındaki kayıp çanta bende" dedi.

Doğumlar

• 137 - Didius Julianus, Roma İmparatoru (ö. 193)
• 1208 - Jaime I (Fatih Jaime), Aragon Kralı (ö. 1276)
• 1487 - János Zápolya, Erdel Voyvodası ve Macaristan Kralı (ö. 1540)
• 1522 - Lodovico Ferrari, İtalyan matematikçi (ö. 1565)
• 1649 - XIII. Benedictus, İtalyan Papa (ö. 1730)
• 1700 - Johann Christoph Gottsched, Alman yazar (ö. 1766)
• 1802 - Jean Baptiste Boussingault, Fransız kimyacı (ö. 1887)
• 1882 - James Joyce, İrlandalı yazar (ö. 1941)
• 1885 - Mikhail Frunze, Sovyet askerlik teorisyeni ve Kızıl Ordu'nun kurucularından (ö. 1925)
• 1894 - Safiye Ali, Türk tıp doktoru (ö. 1952)
• 1902 - Alvarez Bravo, Meksikalı fotoğrafçı (ö. 2002)
• 1905 - Ayn Rand, Rus asıllı Amerikalı yazar (ö. 1982)
• 1911 - Alfred Preis, Avusturyalı mimar (ö. 1993)
• 1926 - Valéry Giscard d'Estaing, Fransız politikacı
• 1932 - Şekip Ayhan Özışık, Türk besteci (ö. 1981)
• 1936 - Metin Oktay, Türk futbolcu (ö. 1991)
• 1939 - Dale T. Mortensen, Amerikalı ekonomist (ö. 2014)
• 1942 - Graham Nash, İngiliz müzisyen, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
• 1943 - Özden Örnek, Türk asker ve Türk Deniz Kuvvetleri'nin 20. Komutanı
• 1945 - Kerem Yılmazer, Türk tiyatrocu (ö. 2003)
• 1946 - Salih Kalyon, Türk oyuncu
• 1947 - Farrah Fawcett, Amerikalı oyuncu (ö. 2009)
• 1952 - Carol Ann Susi, Amerikalı aktris (ö. 2014)
• 1952 - Park Geun-hye, Güney Kore Cumhurbaşkanı
• 1956 - Adnan Oktar, Türk yazar
• 1958 - George Grigore, Rumen yazar, tercüman, araştırmacı ve doğu bilimci
• 1963 - Eva Cassidy, Amerikalı şarkıcı (ö. 1996)
• 1972 - Nilgül Badakal, Türk şarkıcı
• 1977 - Shakira, Kolombiyalı şarkıcı
• 1979 - Fani Halkia, Yunan atlet
• 1981 - Emre Aydın, Türk pop rock sanatçısı
• 1983 - Eypio, Türk rap sanatçısı
• 1987 - Gerard Piqué, İspanyol futbolcu
• 1987 - Victoria Song Çinli şarkıcı

Ölümler

• 1250 - XI. Eric, İsveç Kralı (d. 1216)
• 1907 - Dmitri Mendeleev, Rus kimyacı (d. 1834)
• 1940 - Vsevolod Meyerhold, Rus tiyatro oyuncusu, yapımcı ve yönetmen (d. 1874)
• 1966 - Hacı Ömer Sabancı, Türk iş adamı ve Sabancı Holding'in kurucularından (d. 1906)
• 1969 - Boris Karloff, İngiliz oyuncu (d. 1887)
• 1970 - Bertrand Russell, İngiliz matematikçi, filozof ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1872)
• 1974 - Imre Lakatos, Macar filozof (d. 1922)
• 1974 - Orhan Avşar, Türk müzisyen (d. 1917)
• 1979 - Sid Vicious, Britanyalı müzisyen (d. 1957)
• 1980 - William Howard Stein, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1911)
• 1987 - Alistair MacLean, İskoçyalı romancı (d. 1922)
• 1988 - Marcel Bozzuffi, Fransız sinema oyuncusu (d. 1928)
• 1995 - Donald Pleasence, İngiliz oyuncu (d. 1919)
• 1996 - Gene Kelly, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
• 1996 - Müfide İlhan, Türk öğretmen ve siyasetçi (d. 1911)
• 2005 - Max Schmeling, Alman boksör ve Dünya ağır sıklet şampiyonu (d. 1905)
• 2011 - Defne Joy Foster, Türk dizi oyuncusu, sunucu ve DJ (d. 1975)
• 2014 - Philip Seymour Hoffman, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1967)
• 2014 - Rüştü Kazım Yücelen, Türk siyasetçi (d. 1948)
• 2016 - İbrahim Arıkan, Türk iş insanı (d. 1941)

Bayramlar ve Yıldönümleri

Dünya Sulak Alanlar Günü

__________________
.






.

__________________
.






.

Olaylar

• 1451 - Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmet), ikinci kez tahta geçti.
• 1509 - Portekiz İmparatorluğu Donanması ile Osmanlı, Venedik ve Ragusa destekli Memlûk Sultanlığı, Gucerat Sultanlığı ve Kalkülta Krallığı birleşik donanması arasında, Diu Muharebesi gerçekleşti.
• 1690 - Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kâğıt para Massachusetts'de kullanılmaya başlandı.
• 1783 - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: İspanya ABD'yi resmen tanıdı.
• 1815 - İlk peynir fabrikası, İsviçre'de kuruldu.
• 1880 - İdare-i Mahsusa işçileri greve çıktı.
• 1916 - Kanada Ottawa'daki parlamento binası yandı.
• 1917 - I. Dünya Savaşı: ABD, Almanya ile diplomatik ilişkilerini kesti.
• 1928 - Hutbe, İstanbul'da Türkçe okunmaya başlandı.
• 1930 - Türk-Fransız Dostluk Antlaşması imzalandı.
• 1930 - Vietnam Komünist Partisi kuruldu.
• 1931 - Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi bugün idam edildi.
• 1931 - Yeni Zelanda'da deprem: 258 kişi öldü.
• 1933 - Ankara-İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.
• 1957 - İzmir açıklarında Amerikan Hawel Lykes şilebiyle çarpışan "İzmir" yolcu gemisi battı. 244 yolcusu bulunan gemide, 4'ü yolcu 5 kişi öldü.
• 1962 - Amerika Birleşik Devletleri, Küba mallarına ambargo koydu.
• 1966 - SSCB'nin insansız uzay aracı Luna 9, ay yüzeyine indi.
• 1969 - Yaser Arafat, Filistin Millî Kongresi Başkanlığına atandı.
• 1971 - 11 OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti.
• 1973 - Türkiye'de Polise elektrikli coplar verildi.
• 1975 - Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye-Kıbrıs seferlerini başlattı.
• 1977 - Bir süredir kayıp olan İstanbul Teknik Üniversite (İTÜ) öğrencisi Zeki Erginbay, ölü olarak bulundu.
• 1980 - İstanbul'da dur ihtarına uymayan bir Fransız turist öldürüldü.
• 1984 - Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastane ve doğum evlerinde kürtaja izin verildi.
• 1995 - Yazar Metin Kaçan ve spiker Alp Buğdaycı işkenceyle tecavüz gerekçesiyle tutuklandılar.
• 1997 - Pakistan'da altıncı genel seçimler yapıldı.
• 1998 - Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (İLO) "Çocuk İşçi Çalıştırmayı Yasaklayan" iki maddesine imza attı.
• 2002 - Afyon'da merkez üssü Sultandağı olan 6 büyüklüğündeki depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı.
• 2004 - Azeri petrolünü Türkiye ve dünya pazarına ulaştıracak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı projesiyle ilgili kredi ve boru hattı geçişinde ev sahipliğiyle ilgili son anlaşmalar Bakü'de imzalandı.
• 2006 - Suudi Arabistan'dan Mısır'a gitmekte olan Al-Salam Boccaccio'98 adlı bir Mısır yolcu gemisi, Mısır'ın Hurgada limanına 40 mil kala, Kızıldeniz'de battı. Gemideki 1400 yolcudan 435'inin kurtarıldığı bildirildi.
• 2006 - TRT Ankara ve İstanbul'da karasal sayısal televizyon yayınına başladı.
• 2008 - Almanya'nın Ludwigshafen kentinde, Türk ailelerin yaşadığı binada çıkan yangında beşi çocuk, dokuz Türk öldü.
• 2011 - Ankara Ostim'de 2 ayrı fabrikada patlama meydana geldi.

Doğumlar

• 1809 - Felix Mendelssohn Bartholdy, Alman besteci (ö. 1847)
• 1821 - Elizabeth Blackwell, Amerikalı tıpçı (ö. 1910)
• 1874 - Gertrude Stein, Amerikalı romancı ve ozan (ö. 1946)
• 1887 - Georg Trakl, Avusturyalı şair (ö. 1914)
• 1894 - Norman Rockwell, Amerikalı ressam ve illüstratör (ö. 1978)
• 1899 - Sadi Işılay, Türk besteci ve kemancı (ö. 1969)
• 1909 - Simone Weil, Fransız yazar ve filozof (ö. 1943)
• 1920 - Morteza Motahhari, İranlı bilgin ve siyasetçi (ö. 1979)
• 1921 - Ralph Asher Alpher, Amerikalı kozmolojist (ö. 2007)
• 1924 - Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (ö. 1993)
• 1934 - Teoman Köprülüler, Türk siyasetçi (ö. 2003)
• 1943 - Asaf Savaş Akat, Türk ekonomist ve akademisyen
• 1944 - Fethi Heper, Türk futbolcu
• 1945 - Hakkı Bulut, Türk ses sanatçısı ve besteci
• 1947 - Paul Auster, Amerikalı yazar
• 1950 - Morgan Fairchild, Amerikalı oyuncu
• 1952 - Fatma Karanfil, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1955 - Bahadır Akkuzu, Türk müzisyen (ö. 2009)
• 1957 - Ulrich Karger, Alman yazar
• 1959 - Ferzan Özpetek, Türk yönetmen
• 1960 - İlyas Tüfekçi, Türk futbolcu ve teknik direktör
• 1960 - Joachim Löw, Alman teknik direktör
• 1970 - Oscar Cordoba, Kolombiyalı futbol kalecisi
• 1971 - Metin Türkcan, Türk müzisyen ve gitarist
• 1972 - Mart Poom, Eston futbolcu
• 1980 - Ayça Işıldar Ak, Türk tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
• 1988 - Cho Kyuhyun, Koreli şarkıcı
• 1992 - Daniyar İsmayilov, Türkmen asıllı Türk millî halterci
• 1993 - Getter Jaani, Eston şarkıcı

Ölümler

• 1451 - II. Murat, Osmanlı'nın 6. Padişahı (d. 1404)
• 1468 - Johannes Gutenberg, Alman yayımcı (d. 1398)
• 1581 - Mahidevran Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın hasekisi
• 1862 - Jean-Baptiste Biot, Fransız fizikçi (d. 1774)
• 1899 - Ali Bey, Türk ilk tiyatro yazarlarından (Moliere'den uyarladığı Ayyar Hamza (1871) ünlü oyunlarındandı)
• 1924 - Woodrow Wilson, ABD'nin 28. Başkanı (d. 1856)
• 1950 - Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 1869)
• 1956 - Şerif İçli, Türk bestekâr (d. 1899)
• 1961 - Sadettin Kaynak, Türk besteci (d. 1895)
• 1975 - Ümmü Gülsüm, Mısırlı ses sanatkârı (d. 1898 veya 1904)
• 1976 - Kuzgun Acar, Türk heykeltıraş (d. 1928)
• 1985 - Frank Oppenheimer, Amerikalı fizikçi (d. 1912)
• 1989 - John Cassavetes, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1929)
• 1997 - Bohumil Hrabal, Çek yazar (d. 1914)
• 2002 - Ali Ulvi Kurucu, Türk şair, yazar ve hafız (d. 1922)
• 2005 - Ernst Mayr, Alman-Amerikalı evrim biyoloğu (d. 1904)
• 2006 - İlhan Arakon, Türk sinema yönetmeni, yapımcı ve kameraman (d. 1916)
• 2007 - İsmet Giritli, Türk hukuk profesörü ve yazar (1961 Anayasası'nı hazırlayanlardan) (d. 1924)
• 2009 - Neriman Altındağ Tüfekçi, ilk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d. 1926)
• 2016
  • Balram Jakhar, Hint siyasetçi (d. 1923)
  • Suat Mamat, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1930)
  • Alba Solís, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu (d. 1927)

__________________
.






.