Tarihte bugün: 11 ekim
siteadi.com - 11 Ekim



Baykurt, Köy Enstitüsü mezunuydu
'Yılanların Öcü', 'Onuncu Köy' ve 'Amerikan Sargısı'nın yazarı Fakir Baykurt 1999'da Almanya'da hayatını kaybetti.

Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından ve edebiyatta gerçekçi yaklaşımı benimseyen Fakir Baykurt 1929'da Burdur'da doğdu.

1948'de Gönen Köy Enstitüsü'nü bitirdikten sonra köy öğretmenliği yaptı. 1955'te Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirdi. Sivas, Hafik ve Şafşat'ta Türkçe öğretmeni olarak çalıştı.

Demokrat Parti döneminde öğretmenlikten alınarak pasif bir göreve getirildi. 1958'de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan ilk romanı 'Yılanların Öcü' nedeniyle hakkında kovuşturma açıldıysa da takipsizlik kararı verildi.

1960 muhtırasından sonra ilköğretim müfettişliğine getirildi. Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın kuruluş çalışmalarına katıldı ve başkanlığını yürüttü. Türkiye Öğretmenler Dernekleri Milli Federasyonu genel başkanlığına seçildi.

Türkiye çapındaki ilk öğretmenler boykotunda (1969) bir kez daha açığa alındı. 1971'deki askeri müdahaleden sonran uzun süre tutuklu kaldı.

Fakir Baykurt, edebiyat yaşamına 1945'de şiirle başladı. Şiirlerini, toplumcu gerçekçi bir yaklaşımla yazdığı kısa öyküler ve köy notları izledi.

Yazılarını Yeditepe, Yücel, Varlık, Fikirler, Kaynak, İmece, Yazın, Sanat Olayı, Cumhuriyet, Evrensel, Yön gibi dergi ve gazetelerde yayımladı. 1955'de çıkan ilk kitabı 'Ç'de, seçilmiş hikayelerini ve Beraber dergilerinde yayımladığı öykülerini topladı.

Sonraki öykü kitapları 'Efendilik Savaşı' (1959), 'Cüce Muhammet' (1964), 'Anadolu Garajı' (1970), 'İçerdeki Oğul' (1974), ile 'Yılanların Öcü' (1959), 'Irazcanın Dirliği' (1961), 'Tırpan' (1970) gibi romanlarında köy yaşamını, köylünün bilincinde ve bilinçaltındaki isteklerini, tepkilerini ve çelişkilerini yansıttı.

Yazılarında halka mal olmuş deyiş özelliklerine ve deyimlere de yer verdi. Bir dönem göç sorununu ele alarak Almanya'daki Anadolu insanının değişim süreci içinde yeniden biçimlenmesinin getirdiği sıkıntıları, farklı bir kültüre uyum sağlamak için gösterilen çabaları çok boyutlu bir şekilde aktardı.

Yapıtları edebi değerinin yanı sıra toplumbilim ve halkbilim yönünden zengin bir kaynak olarak da görülen Baykurt'un kullandığı dil doğal, yalın, şiirsel bir Halk Türkçesi olarak değerlendirildi.

'Tırpan' ile 1970 TRT ve 1971 TDK ödüllerini, 'Can Parası' (1973) ile Sait Faik Hikaye Armağanı'nı, 'Kara Ahmet Destanı'yla Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazanan yazarın 'Yılanların Öcü' adlı yapıtı 1961'de Metin Erksan, 1985'te Şerif Gören tarafından filme çekildi.

Günün diğer önemli olayları

1689: Rus Çarı büyük Petro öldü.
1811: İlk buharlı feribot 'Juliana', New York-New Jersey arasındaki seferlerine başladı.
1868: Thomas Edison ilk icadı elektrikli ses makinesi (fonograf) için patent aldı.
1881: David Houston, kameralar için rulo filmin patentini kaydettirdi.
1922: TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı.
1924: TBMM yeni binasına taşındı. Cumhuriyet Bayramı'nın ilk kutlama töreni burada yapıldı.
1926: Kıyafet Kanunu kabul edildi.
1939: Einstein, Roosevelt'e, atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.
1948: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Ulusal Komisyonu kuruldu.
1963: Batman'da bir petrol damarı daha bulundu.
1963: Fransız şarkıcı Edith Piaf ve Fransız yazar ve ozan Jean Cocteau öldü.
1968: 'Apollo 7', ilk görevini astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham ile başarıyla gerçekleştirdi.
1972: Milli Selamet Partisi kuruldu.
1976: Çin'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları gerekçesiyle tutuklandı.
1977: Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, teknesi Calypso ile İstanbul'a geldi.
1979: Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı.
1980: Yönetmen Ali Özgentürk'ün 'Hazal' filmi, 29'uncu Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde üç ödül aldı.
1980: Uzay istasyonu 'Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları dünyaya döndü.
1981: Erden Kıral'ın yönettiği 'Bereketli Topraklar Üzerinde' filmi, Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu.
1984: Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonunun yeniden kurulmasına karar verdi,
fiili çalışmayı askıya aldı.
1985: Şair Metin Eloğlu, 58 yaşında öldü.

__________________
bazı çocukların kalbinde yitirdiğim gibi
birçok kere yitirdim denizde kendimi
gidiyorum aramaya, suyu bilmeden
beni çürütecek, ışık yüklü ölümleri.